Tijdens het Sportmedisch Wetenschappelijk Jaarcongres, gisteren en vandaag gehouden in Vianen, is speciale aandacht voor misstanden in de sport zoals grensoverschrijdend gedrag en prestatiedruk. Laura Menenti, hoofd bureau bij regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, hield een keynote-presentatie. En tijdens een parellelsessie in de middag borduurde de medisch ethische commissie van de Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG) voort op de vraag welke rol en verantwoordelijkheid sportartsen en fysiotherapeuten hebben in de signalering van misstanden en grensoverschrijdend gedrag.
Laura Menenti belichtte in haar lezing hoe sportartsen en andere zorgverleners kunnen bijdragen aan een veilige sportomgeving. ‘Seksueel grensoverschrijdend gedrag komt overal voor, zo ook in de sport’, zo vertelde zij. ‘Specifieke risicofactoren in de sport zijn bijvoorbeeld hoezeer grenzen verleggen en elkaar aanraken erbij hoort, hoe onderlinge concurrentie in teams het moeilijker kan maken om je uit te spreken, en -zeker in de topsport- hoe afhankelijk sporters kunnen zijn van personen met veel macht. De sportarts heeft hierbij een bijzondere rol: die kan onveilige situaties signaleren, in de besloten setting van de spreekkamer moeilijke gesprekken vergemakkelijken en slachtoffers erkenning bieden. Kortom, de sportarts kan als omstander het verschil maken.’
Sportartsen kunnen bijdragen aan veilig sportklimaat
De afgelopen jaren zijn verschillende rapporten verschenen over misstanden in de sport. Veel misstanden raken niet alleen aan de mentale, maar ook aan de fysieke gezondheid. Sporters vertellen bijvoorbeeld dat zij ondanks negatief medisch advies door trainers zijn gedwongen door te trainen als zij een blessure hebben. Of ze worden aangespoord om op een ongezonde manier af te vallen. De VSG is zich bewust van de verantwoordelijkheid die sportartsen hebben in het voorkomen, signaleren en melden van misstanden. De Leidraad medisch handelen in de sport besteedt aandacht aan deze verantwoordelijkheid met betrekking tot het voorkomen en signaleren van grensoverschrijdend gedrag en het actief bijdragen aan een veilig sportklimaat. Het is alleen niet altijd makkelijk om die verantwoordelijkheid ook te nemen.
Help je mee de Week van de Sportgeneeskunde en het werk van de sportarts te promoten? Download de Sportgeneeskunde Promotiekit!
Voorkomen van misstanden
Deze verantwoordelijkheid van sportartsen en fysiotherapeuten stonden in drie casuïstieken tijdens de parellelsessie centraal en werd uitgebreid besproken onder de noemer: ‘Grensgevallen - verantwoordelijkheden van zorgverleners met misstanden en grensoverschrijdend gedrag in de sport’. Lonneke Fruytier, Mannes Naeff en Esther Schoots gingen met de deelnemers verder in op de vraag hoe sportartsen kunnen zorgen voor een veilige omgeving bij de medische begeleiding van (top)sporters. De medisch ethische commissie organiseerde deze sessie samen met de atletencommissie van NOC*NSF en het Centrum Veilige Sport Nederland. Samen met een vertegenwoordiger van het Centrum Veilige Sport Nederland onderzochten de congresbezoekers hoe je als sportarts of fysiotherapeut in de sport kunt bijdragen aan het voorkomen van misstanden en grensoverschrijdend gedrag en wat je kunt doen als je daar toch mee te maken krijgt.
Persbericht week van de Sportgeneeskunde
Nieuwsbericht Week van de Sportgeneeskunde
Voorbeelden social media posts
Meld je met korting aan voor de basiscursus Sportgeneeskunde
Zie ook andere berichten over de Week van de Sportgeneeskunde:
Exercise is Medicine: mini-interview met sportarts Jan-Willem Dijkstra
De sportarts werkt multidisciplinair: beweging als medicijn voor iedereen!